ژنیکوماستی و بزرگی سینه در آقایان
ژنیکوماستی چیست؟
ژنیکوماستی به بزرگ شدن سینهها در آقایان اطلاق میشود که بعلت عدم تعادل هورمونهای زنانه و مردانه در بدن آقایان اتفاق میافتد. این واقعه به صورت فیزیولوژیک ممکن است در زمان بلوغ و یا در سنین بالای ۶۰ سال رخ دهد.
عوامل مؤثر در ژنیکوماستی
تغییرات هورمونی طبیعی
تغییرات در هورمونها میتوانند تعادل هورمونی را بهم بزنند. هورمونهای استروژن و پروژسترون تأثیر زیادی بر ویژگیهای جنسی زنان و مردان دارند. تستوسترون در کنترل حجم و توده عضلانی و رشد مو در مردان نقش دارد، و استروژن مسئول کنترل رشد سینهها در مردان است. حتی پس از تولد، نوزاد هنوز تحت تأثیر استروژنی قرار دارد که از مادر دریافت میکند. در دوران بلوغ، تغییرات هورمونی بیشترین میزان را دارند، اما معمولاً شش ماه تا دو سال پس از ورود به دوران بلوغ، به تعادل میرسد.
مصرف دارو
مصرف برخی داروها میتواند باعث بروز ژنیکوماستی شود. این داروها عبارتند از:
– داروهای ضد آندروژن، که در درمان بزرگی و یا سرطان پروستات تجویز میشوند.
– داروهای مرتبط با ایدز.
– داروهای ضد اضطراب مانند دیازپام.
– داروهای ضد افسردگی.
– آنتیبیوتیکها.
– درمانهای شیمیایی مرتبط با سرطان.
بیماری ها اختلالاتی که می توانند منجر به بزرگ شدن سینه در آیان شوند.
بعضی اختلالات با تأثیر بر هورمونها باعث بروز ژنیکوماستی میشوند. این اختلالات عبارتند از:
– افزایش وزن: معمولاً با افزایش سن، تغییرات در نظم هورمونها و بروز ژنیکوماستی در مردان بروز پیدا می کند.
– تومورها: برخی از تومورها مانند تومور غدد آدرنال و تومور غده هیپوفیز میتوانند ترشح و تولید هورمونهای زنانه و مردانه را تغییر دهند.
– پرکاری تیروئید: در این اختلال، هورمون تیروکسین به مقدار زیادی از غده تیروئید ترشح میشود.
– نارسایی کلیوی: حدود نیمی از بیمارانی که دیالیز میشوند، به دلیل تغییرات هورمونی شکایت از بزرگ شدن سینهها دارند.
– نارسایی کبد و سیروز کبدی نیز می تواند عامل ایجاد ژنیکوماستی در آقایان باشد.
علائم ژنیکوماستی
گاهی اوقات بزرگی بافت سینه مردان تنها به دلیل چاقی بوده و امری طبیعی میباشد. چرا که این نقطه از بدن نیز مانند سایر نقاط مستعد ذخیره چربی میباشد و در افراد چاق این بزرگی اگر به شکل طبیعی باشد، جای نگرانی نیست. در صورتی که علائم زیر را دارا بودید، حتما به پزشک مراجعه کنید:
– ورم و بزرگی بافت پستان
– درد در این ناحیه
– حساسیت نسبت به لمس پستانها
– ترشح از نوک پستان (یکی یا هر دو)
درمان ژنیکوماستی
همان طور که قبلاً نیز اشاره شد، در بیشتر موارد ژنیکوماستی خود به خود و بدون نیاز به اقدامات درمانی بهبود مییابد. با این حال، در صورتی که اختلالاتی مانند سوء تغذیهو یا سیروز کبدی و دیگر اختلالات مربوط به سلامتی، دلیل بزرگ شدن و التهاب سینه باشد، باید نسبت به درمان اقدام شود.
در صورتی که مصرف دارو منجر به بروز ژنیکوماستی شده باشد، مصرف آن دارو باید قطع و داروی جدیدی جایگزین شود.
درمان دارویی ژنیکوماستی
داروهایی مانند تاموکسیفن و رالوکسیفن به درمان سرطان سینه و یا سایر اختلالات کمک میکند.
جراحی و برداشتن بافت اضافی سینه
در صورتی که بیمار از ظاهر بزرگ سینه خود ناراضی باشد، می تواند تحت جراحی قرار بگیرد. جراحی ژنیکوماستی شاید اصلی ترین روش درمانی ژنیکوماستی باشد. از سوی دیگر در افرادی که تحت جراحی ژنیکوماستی سینه قرار می گیرند، استفاده از تکنیک و روش های درست برای پیشگیری از بروز مجدد بیماری اهمیت بسیار بالایی دارد.
جراحی ژنیکوماستی سینه چگونه انجام می شود؟
در جراحی ژنیکوماستی در برخی موارد نیاز است که برش تنها در اطراف نوک سینه ایجاد شود. ولی در برخی موارد نیاز است برش در زیر سینه ها هم ایجاد شود. تکنیک به کار رفته بستگی به اندازه سینه ها و میزان بافت اضافی دارد. دکتر مرتضی نوری با انجام تست های مختلف و معاینات بالینی بیمار می تواند تکنیک مناسب را انتخاب کند.
مراقبت های بعد از جراحی ژنیکوماستی
مراقبت های بعد از جراحی ژنیکوماستی هم در جای خود تضمین کننده نتیجه جراحی هستند. به همین دلیل تمامی توصیه هایی که دکتر مرتضی نوری به بیمار می کند، باید در منزل به طور کامل انجام شوند. در برخی موارد در اثر یک سهل انگاری، شاهد بروز عفونت و ایجاد اسکار های بدشکل هستیم در صورتی که این مشکلات با مراجعه به موقع به پزشک قابل پیشگیری هستند.
درمان ژنیکوماستی
یکی از موثرترین و پایدارترین روشهای درمان بزرگی سینه آقایان، جراحی ژنیکوماستی میباشد. در برخی موارد، اگر در آزمایشات هورمونی عدم تعادل وجود داشته باشد، نیاز به درمان هورمونی است. در شرایطی که سینه بیمار فقط در نتیجه تجمع بافت چربی بزرگ شده باشد، از روش لیپوساکشن نیز استفاده میشود. اما اگر پوست اضافه نیز وجود داشته باشد، لازم است پوست هم با برش جراحی برداشته شود.
در برخی موارد، از هر دو روش لیپوساکشن و برش استفاده میشود.
طبقهبندی روشهای جراحی ژنیکوماستی بر اساس انجمن جراحان پلاستیک آمریکا
جراحان برای طبقهبندی ژنیکوماستی از چهار درجه متفاوت به عنوان معیار استفاده میکنند. این درجهبندی شامل موارد زیر میشود:
درجه اول ژنیکوماستی
در درجه اول، ژنیکوماستی با بزرگ شدن سینهها به اندازهای که حجم آنها در اطراف آرئول قابل تشخیص است، تعریف میشود.
درجه دوم ژنیکوماستی
در درجه دوم، سینهها بزرگ و حجیم شده و آرئول از بافت اطراف تمیزتر مشخص میشود.
درجه سوم ژنیکوماستی
در درجه سوم، سینهها بزرگ و حجیم شده و آرئول به طور کامل از قفسه سینه نمایان میشود.
درجه چهارم ژنیکوماستی
در درجه چهارم، سینهها بزرگ و حجیم شده و آرئول به گونهای نمایان میشود که به نمای پستانهای زنانه شباهت دارد.
مراحل پیش از عمل جراحی
۱٫ تستهای آزمایشگاهی: قبل از انجام جراحی، انجام تستهای آزمایشگاهی بسیار حیاتی است تا وضعیت سلامت بیمار بررسی شود.
۲٫ تغییر در داروها: در این مرحله، ممکن است پزشک داروهایی که ممکن است خطر بیشتری برای خونریزی ایجاد کنند را متوقف کند و داروهای تجویزی دیگر را تعیین کند.
۳٫قطع سیگار و دخانیات: عدم مصرف سیگار و دخانیات قبل از جراحی برای بهبود سلامت عمومی و تنفسی بسیار مهم است.
دوره نقاهت و بهبودی پس از جراحی
۱٫ مراقبت از بخیهها: بعد از جراحی، پانسمانهای مراقبتی بر روی بخیهها قرار داده میشود تا التهاب کاهش یابد و قفسه سینه محافظت شود.
۲٫ درن برای جمعآوری مایعات: در موارد خاصی، در صورت نیاز، یک لوله کوچک به صورت موقت زیر پوست قرار داده میشود تا مایعات اضافی را جمعآوری کند و به این صورت باعث بهبودی سریعتر شوند.
۳٫ پیروی از توصیههای پزشک: توصیههای پزشک در خصوص مراقبت از بخیهها و مصرف داروها باید به دقت رعایت شود تا از وقوع عفونت جلوگیری شود و فرآیند بهبودی تسریع یابد.
۴٫ عوارض موقت بعد از جراحی: معمولاً در دو هفته اول پس از جراحی، التهاب و کبودی در ناحیه عمل مشاهده میشود.
۵٫ تمرین و ورزش: بعد از جراحی، توصیه میشود به تدریج به تمرینات سبک پرداخته شود، و از فشار به قسمتهای فوقانی بدن پرهیز شود.
نتیجهگیری
ژنیکوماستی به دلیل بزرگی بافتهای سینه آقایان ایجاد میشود و عوامل مختلفی در بروز آن نقش دارند. نحوه درمان این مشکل به عوامل اولیه آن بستگی دارد، ولی مشاوره با یک جراح پلاستیک و زیبایی حتی قبل از شروع هر گونه درمان ضروری است. در این مرحله، جراح به ارزیابی شکل و اندازه پستان میپردازد و روش درمان مناسب را مشخص میکند، که معمولاً به تکنیکهای مختلفی برای برداشت چربی و تطابق با آناتومی بافتهای سینه بستگی دارد.
دکتر مرتضی نوری فوق تخصص جراحی پلاستیک و ترمیمی